To αλεύρι στη λαϊκή παράδοση

Από ΕΛΑΙΟΠΗΓΗ
27/11/2017

Το αλεύρι στη λαϊκή παράδοση

Στο Κεράσοβο Ιωαννίνων την Τετάρτη πριν το γάμο, τα ξαδέρφια και οι θείοι του γαμπρού παίρνουν λίγο αλεύρι  και πάνε στο σπίτι της νύφης για το αλεύρωμα. Βάζουν αλεύρι στο μέτωπο των συμπεθέρων και εύχονται για το νέο ζευγάρι: «Ν’ ασπρίσουν να γεράσουν»!

Στη Μακεδονία ο γαμπρός δεν πρέπει να δει τη νύφη μέχρι το γάμο, γιατί θεωρείται γρουσουζιά. Σε περίπτωση που πλησιάσει το σπίτι της νύφης, το σόι της του ρίχνει αλεύρι ή τον μαυρίζει με κάρβουνο.

Στη Στενή Πάφου την Κυριακή του Πάσχα τηρείται το έθιμο του «Μυλωνά». Ένας άντρας κάθεται σταυροπόδι, έχοντας μπροστά του δυο πέτρες, την μια πάνω στην άλλη, τρίβοντάς τες όπως γυρίζουν οι μυλόπετρες στον αλευρόμυλο. Δίπλα του ένα μακρύ και χοντρό καλάμι χρησιμεύει για να διώχνει τις όρνιθες, που έρχονται να του φαν το σιτάρι, που δήθεν αλέθει. Οι νέοι έρχονται κοντά στο αυτί του, αφού ο μυλωνάς είναι τάχα κουφός και τον ρωτούν δυνατά αν «Έσιη αλέσματα ο μύλος». Αυτός απαντά «Έσιη τζιε xέλη», (έχει και θέλει). Μερικοί παίζουν το ρόλο των ορνίθων προσπαθώντας να του πάρουν το σιτάρι. Τότε ο «Μυλωνάς» αρπάζει το καλάμι κτυπώντας όσα πόδια βρει μπροστά του. Το παιχνίδι σταματά ύστερα από αρκετά «θύματα».

Στον Τυμφρηστό  Φθιώτιδας πριν το γάμο, τρία αγόρια πηγαίνουν σιτάρι  στο μύλο, για ν’ αλέσουν φρέσκο αλεύρι για τα ψωμιά του γάμου. Ο μυλωνάς τους δίνει προτεραιότητα στο άλεσμα και βάζει όλη του την τέχνη για να βγει το αλεύρι πολύ ψιλό. Αυτές είναι οι μοναδικές φορές που ο μυλωνάς δεν αμείβεται με χρήματα αλλά με πίττα, κότα ψητή και μια κανάτα κρασί που του στέλνει η νύφη για να τον ευχαριστήσει.

Στο Γαλαξίδι, την Καθαρά Δευτέρα, ο κόσμος κατεβαίνει στην αγορά, όπου γίνεται το «μουντζούρωμα» και το «αλεύρωμα». Οι παρευρισκόμενοι «πολεμούν»  πετώντας μεταξύ τους σακούλες με φούμο ή αλεύρι. Υπάρχουν διάφορες εικασίες για το έθιμο. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι προέρχεται από τη Βυζαντινή εποχή, που οι παλιάτσοι των ιπποδρόμων χρωμάτιζαν τα πρόσωπά τους κατά την περίοδο της αποκριάς. Κι αυτό γιατί η περίοδος της αποκριάς συνέπιπτε με τις μέρες που ξεκινούσαν τα ιστιοφόρα το ταξίδι τους. Συνεπώς,  οι εκδηλώσεις της Αποκριάς ήταν συγχρόνως και αποχαιρετιστήριες εκδηλώσεις.

Για άμεση αγορά φρέσκου ελληνικού αλευριού κάντε κλικ εδώ http://bit.ly/2Cjveg9

 «Κι αλευρωμένος να ‘ναι ο ποντικός, η γάτα τον γνωρίζει»  Όσο κι προσπαθεί κάποιος να μην φανερώσει τον πραγματικό του χαρακτήρα, κάποια στιγμή θα φανερωθεί.

«Βάλε αλεύρι, κάμε πίτα». Η παροιμία λέγεται για την έναρξη κάποιας εργασίας όταν υφίστανται τα απαραίτητα μέσα.

«Δυο πέτρες αν δεν μονιάσουν, αλεύρι δε βγάζουν». Η παροιμία αναφέρεται στη δύναμη της συνεργασίας.

 «Από ‘να λιθάρι, αλεύρι δε βγαίνει». Κι αυτή η παροιμία αναφέρεται στη δύναμη της συνεργασίας.

«Ακριβός στα πίτουρα και φτηνός στ’ αλεύρι».  Λέγεται για ανθρώπους που δε δίνουν σημασία στα ουσιώδη θέματα αλλά στα επουσιώδη.

«Δάνειζε αλεύρι σ’ όποιον έχει στάρι». Η παροιμιώδης φράση τονίζει τη σημασία του να δανείζεις φερέγγυους ανθρώπους.

«Να κάβουρες, δός μου αλεύρι». Λέγεται για άδικες ανταλλαγές.

«Όταν ο Θεός μοιράζει αλεύρι παίρνει ο διάολος τη σακούλα». Όποιος πλουτίζει εύκολα και χωρίς κόπο, θα σκορπίσει  τα πλούτη γρήγορα.

«Άργησε και φέρε αλεύρι». Η φράση αναφέρεται σε κείνους που δουλεύουν αργά, αλλά αποτελεσματικά.

 «Τι το θέλει ο φτωχός τ’ αλεύρι αφού δεν έχει πού να το βάλει».

«Δανεικό, κυρά, τ’ αλεύρι, δανεικό και το προζύμι». Η φράση αναφέρεται στο ότι η αμοιβαία δοσοληψία είναι άξια επαίνου.

«Πολλή βουή στο μύλο μας, μα τ’ αλευράκι λίγο». Το λέμε για κάτι σχετικά με το οποίο γίνεται υπερβολικός θόρυβος χωρίς να το αξίζει.

«Αν πας στο μύλο θα αλευρωθείς, κι αν πας στον καρβουνιάρη θα μουτζουρωθείς».

«Μυλωνάς δε δούλευε, το αλεύρι μοίραζε».

«Όποιος έχει τέσσερα μάτια αγοράζει στάρι, όποιος έχει δυο, αλεύρι και ο στραβός ψωμί».